سمنان یکی از شهرهای ایران، مرکز استان سمنان و شهرستان سمنان است. این شهر در جنوب رشته کوه البرز و شمال دشت کویردر راه تهران به خراسان قرار گرفته است. آب و هوای آن خشک و معتدل می‌باشد . 
این شهر در حد فاصل سه شهر دامغان، گرمسار و مهدیشهر در طول جغرافیایی ۵۳ درجه و ۲۳ دقیقه و عرض جغرافیایی ۳۵ درجه و ۳۴ دقیقه واقع شده و ارتفاع متوسط آن از سطح دریا ۱۱۳۰ متر است. همچنین فاصله آن تا تهران ۲۱۶ کیلومتر است و به راه آهن سراسری تهران _ مشهد، متصل می‌باشد. جمعیت شهر سمنان بر اساس نتایج سرشماری سال 1395 خورشیدی، برابر بر 185129 نفر بوده‌است. نژاد مردم سمنان آریایی است و به زبان سمنانی سخن می‌گویند .
نام گذاری
درباره وجه تسمیه یا نام سمنان که به این منطقه اطلاق می‌شود، عقیده‌ها و نظرهای گوناگونی رایج ومعمول است که به برخی از آن‌ها اشاره می‌شود :
در گذشته‌های دور در محل آتشکده بزرگ هریس در کومش (سمنان) شهری عظیم با بت خانه‌ای بزرگ با ساختمانی رفیع و با شکوه وجود داشته است. به همین علت احتمال می‌رود که مردم این سرزمین قبل از ظهور زرتشت، دارای مذهب «سمتی» یا «سمینه» بوده‌اند و بت خانه بزرگ آنان در محل سمنان فعلی واقع بوده است .
برخی دیگر بر این باورند که سمنان در اصل «سکنان» منسوب به طوایف سکه‌ها می‌باشد و الف و نون آن نشانه نسبت و مکان است که در واژه‌های گیلان و غیره مشاهده می‌شود . 
عده‌ای دیگر از اهالی سمنان عقیده دارند که نام قدیم سمنان (سیم لام) بوده که بنای آن به دست دو نفر از فرزندان نوح پیغمبر به نام‌های (سیم النبی) و (لام النبی) انجام گرفته که مقبره آنان در کوه‌های شمال شرقی سمنان در محلی موسوم به پیغمبران واقع است. بر این اساس کلمه (سیم لام) در اثر کثرت استعمال به مرور زمان به سمنان تبدیل شده است .
برخی نیز افسانه بنای اولیه را به دو هزار سال قبل از میلاد مسیح به دستور تهمورث دیوبند نسبت داده اند. در آن زمان شهر را به سمینا نام گذاری نموده‌اند که به مرور زمان به سمنان تغییر یافته است .
روایت دیگر حاکی از این است که نام قدیم سمنان در زبان محلی «سه مه نان» بوده و منظور ساکنان آن این بوده است که محصولات کشاورزی این منطقه نان و آذوقه اهالی را بیش از سه ماه تأمین نمی‌کند. بعدها به مرور زمان «سه مه نان» به سمنان تغییر یافته است. به هر حال آن چنان که از منابع و کتب تاریخی استنباط می‌شود سمنان یکی از مناطق کهن و قدیمی ایران است که در درازای تاریخ فراز و نشیب‌های زیادی را پشت سر گذاشته است .
آب و هوا
آب و هوای این شهر در تابستان گرم و در زمستان نسبتاً سرد می‌باشد. بارندگی‌های این شهر در فصول سرد سال صورت می‌گیرد و میزان متوسط بارندگی سالانه آن ۱۴۰ میلیمتر می‌باشد. متوسط درجه حرارت سالانه ۷/۱۷ درجه سانتیگراد است و این در حالی است که حداکثر مطلق حرارت ۵/۴۴ درجه سانتیگراد و حداقل مطلق ۴/۶- درجه سانتیگراد گزارش شده است. همچنین متوسط تعداد روزهای یخبندان در طول سال در حدود ۴۸ روز می‌باشد .
عوارض طبیعی
در جنوب سمنان مناطقی چون دشت کویر، ریگ جن، تپه های حصار از مهم ترین ویژگی های جغرافیایی به شمار می روند . رودخانه فصلی گل رودبار در شمال غرب این شهر و با سرچشمه گرفتن از رشته کوه های البرز و گذر از شهرستان مهدیشهر به دشت کویر می ریزد .
مردم
جمعیت شهر سمنان بر اساس نتایج سرشماری سال 1395 خورشیدی، بالغ بر 185129 نفر بوده‌است. مردم سمنان به زبان سمنانی سخن می‌گویند. زبان سمنانی به علت ویژگی خاص خود مورد توجه دانشمندان و ایران شناسان بسیار قرار گرفته است. این زبان از زبان های ایرانی شاخه شمال باختری است. ایران‌شناسان زیادی چون پرفسور کریستن سن، هوتوم سیندلر، ویلهلم لیکر، جرج مورگن و استایرن تحقیقات جامعی درباره زبان سمنانی انجام داده‌اند.همچنین نزدیک‌ترین زبان به زبان راجی، سمنانی است. نکته قابل ذکر اینکه اگرچه زبان سمنانی هنوز هم توسط مردم سمنان به کار می رود، اما نسل جدید سمنانی‌ها با وجود فهمیدن آن به این زبان باستانی کمتر سخن می‌گویند. جمعیت این شهر در سال های پیش به صورت زیر بوده است .
در این شهر درصد سواد بسیار بالا و باسواد ترین شهر ایران است .
گردشگری:
شهر سمنان ۷ محله معروف قدیمی دارد به‌نام‌های اسفنجان (اسپنژان)، لتیبار، شاهجو، ناسار، زاوغان، کوشمغان وکدیور .
جاذبه های مذهبی
امامزاده یحیی بن موسی الکاظم
امامزاده علی بن جعفر الصادق
امامزاده علی بن اشرف
امامزادگان ابراهیم و اسماعیل
امامزاده زین الدین
بقعه علویان
بقعه پیغمبران (سیم النبی و لام النبی)
جاذبه های تاریخی و باستانی:
این شهر علاوه بر زیبایی‌های طبیعی با سابقه تاریخی چند هزار ساله به دلیل واقع شدن در گذر حوادث ناشی از لشکرکشی‌ها و مهاجرت‌های بین شرق و غرب و مهم تر از همه داشتن تاریخ تمدن دیرینه دارای آثار باستانی متعدد دیدنی مربوط به دوره‌های مختلف تاریخ است که مبین قدمت کهن آن است :
مسجد جامع سمنان
مسجد جامع زاوقان سمنان
منار سلجوقی مسجد جامع : این بنا قدیمی ترین منار جنبان ایران می باشد در مرکز این منار محوری چوبی قرار دارد که با تکان دادن آن کل منار حرکت میکند
مسجد امام سمنان (مسجد شاه یا سلطانی)
گرمابه حضرت
موزه گرمابه پهنه سمنان
گرمابه ناسار
گرمابه قلی
گرمابه نخست
دروازه ارگ سمنان
بنای دارالحکومه (میدان ابوذر)
بازار سمنان
بازار مرده ها
بازار شیخ علاءالدوله
برج چهل‌دختران
قلعه‌های سارو
قلعۀ پاچنار
قلعه کوشمغان
قلعه زاوغان
قلعه کهن‌دژ
دژ چرمینه
کاروانسرای سنگی آهوان(مربوط به قرن پنجم هجری)
کاروانسرای شاه سلیمانی آهوان
کاروانسراهای شاه عباسی(صفویه)
آرامگاه شیخ علاءالدوله سمنانی
آرامگاه حکیم الهی سمنانی
آرامگاه پیر نجم الدین
مقبره درویش محمود
آب انبار ناسار
آب انبار کارخانه
آب انبار کهنه دژ
آب انبار توکلی
تپه ناسار
مدرسه حاج فتحعلی بیگ
مدرسه صادق خان
یخدان آتشگاه
افزون بر اینها می‌توان به آب انبارها، قنات‌هایی با معماری منحصر به فرد و بافت قدیم سمنان نیز اشاره کرد .
موزه ها
موزه گرمابه پهنه سمنان
پارک موزه دفاع مقدس سمنان
موزه هنرهای معاصر شرق کشور
فضای سبز
بوستان‌های شهری : شهر سمنان دارای سرانه فضای سبز مناسب و بوستان‌های شهری بزرگی مانند بوستان ۱۰۰ هکتاری شقایق در شهرک گلستان و شمال غرب شهر، بوستان ۸۰ هکتاری سیمرغ در غرب شهر، بوستان ۱۰ هکتاری ۱۷ شهریور در مرکز شهر است .
بوستان‌های جنگلی : شهر سمنان دارای دو بوستان جنگلی سوکان و کومش در شرق و شمال شرق شهر می‌باشد. همچنین بوستان کوهستان در ضلع شمالی شهرک روزیه و شمالی ترین نقطه این شهر است .